top of page
Masterclass en trainingen.jpg

Generaties en werk

De ontwikkeling van een generatie

Voordat we naar de generaties en werk kijken is het belangrijk om een indruk te hebben hoe generaties ontstaan. De tijdgeest draagt in belangrijke mate bij aan de vorming van een generatie. De tijdgeest verklaart dat elke generatie eigen (werk) waarden ontwikkeld. Wanneer ontwikkelt zich een gedeeld tijdsbesef en gezamenlijke waarden binnen een generatie? Wat is de rol van de ouders, de economie etc. En hoe zit dat dan met levensfases? We zijn immers toch allemaal jong geweest? Hier lees je alles over de ontwikkeling van generaties.

Generaties en de tijdgeest

Zoals dat bij heel veel onderwerpen en concepten gaat, worden er ook op het gebied van Generaties diverse verklaringsmodellen en definities Wat de definities overeenkomstig hebben, is dat ze uitgaan van een groep (leef)tijdgenoten die met elkaar verbonden zijn. Een verbinding ontstaan door een gedeelde levensgeschiedenis, gedeelde omstandigheden en de gedeelde invloed en beleving van de tijdgeest. De tijdgeest beïnvloedt bijvoorbeeld ook de opvoeding die kinderen krijgen. Vervolgens vind er een soort gedeelde reactie plaats vanuit de leeftijdsgenoten op die tijdsgeest. Zo spreken we binnen generaties elkaars ‘begrijpelijke’ taal en drukken onszelf uit op gelijke manieren.  En tot slot zien we dat zo’n leeftijdsgroep gelijk opgaat en groeit als het gaat om gedeelde mentale, emotionele en fysieke ontwikkeling en levensinstelling. Het samenspel van tijdsgeest en de reactie daarop, in combinatie met sociaal -economische factoren, het maatschappelijk en politiek klimaat, beïnvloed de vorming van een generatie. En zo ook de houding ten op zichte van werk.  Kortom, de individuele verschillen voorop echter, mensen zijn ook een product van de opvoeding en de omgeving. Want het tijdsgewricht waarin iemand opgroeit en de reactie daarop is dus mede bepalend voor gedachten, gevoel, houding en gedragingen van mensen. Alle individuen die rond een bepaalde tijd zijn opgegroeid vormen tezamen een generatie die als collectief invloed uitoefent op hun medemens en op de samenleving als geheel.

80% van de mensen voelt zich verbonden met de eigen generatie

- Universiteit van Tilburg & Cultureel planbureau

Generatie indeling

brede generatie tijdlijn.png

Er zijn diverse benamingen en tijdsindelingen voor generaties. Sommige onderzoekers en filosofen hangen de vorming van een generatie aan historische events. Dan neemt de ene generatie meer geboortejaren in beslag dan de andere. Anderen gaan uit van een vast principe van een bepaald aantal geboortejaren. De indeling die ik zelf graag hanteer en het beste herken is in de jaren 60 onderzocht en uitgewerkt door socioloog Henk Becker Generaties en hun kansen (Amsterdam 1992). Later heeft Aart Bontekoning verdiepend onderzoek gedaan en de generatie indeling uitgewerkt en gerelateerd aan het updaten van cultuur in organisaties. Deze indeling gaat uit van demografische geboorte cohorten van 15 jaar. Deze indeling is intensief getoetst door o.a. de Universiteit Tilburg en Sociaal Cultureel Planbureau. Elke generatie bestaat uit een zogeheten leeftijdscohort van 15 geboorte jaren. Een groep mensen die opgroeit in eenzelfde tijdsperiode binnen een bepaald sociaal economisch klimaat en maatschappelijk politiek systeem. Zij hebben dezelfde vorm onderwijs gekregen en een soortgelijke opvoedingsstijl genoten. In wezen is elke nieuwe generatie een vernieuwer van (organisatie)cultuur. Elke generatie heeft het in zich om een sociaal systeem zoals bijvoorbeeld een organisatie te kunnen updaten en vernieuwen. Het updaten zorgt ervoor dat het systeem ‘bij de tijd blijft’. Nieuwe generaties kunnen daarvoor zorgen! Zie ook organisatie ontwikkeling met alle generaties.

Generaties en opvoeding.jpg

Generaties en opvoeding & gezin

De generaties zijn doorgaans om en om met elkaar verbonden. Zo is de Stille Generatie (1930-1940) de opvoeder van Generatie X. Die op haar beurt meestal de ouders van Generatie Y zijn. Zij krijgen nu Generatie Alpha kindjes. De Baby Boomers zijn de ouders van de pragmatische generatie en de grootouders van Generatie Z. De ouders en de wijze van opvoeding speelt een belangrijk rol in de vorming van een generatie. Hoe kinderen worden opgevoed, wordt onder meer bepaald door de economische situatie en de gezinsgrootte. Zo is er in de gezinsgrootte van de Baby Boomers toen zij nog kinderen waren beduidend minder aandacht voor het individuele kind. Naarmate de intrede en de groeiende afname van de anticonceptie pil en de ontzuiling, werden de gezinnen kleiner. Terwijl de gezinnen kleiner werden groeide de welvaart en de individualisering. ​ In de opvoeding zijn we geschoven van ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’ naar ‘jij bent uniek en bijzonder’. Ouders zijn veel meer gaan praten met kinderen. Waar ben je goed in? Doen wat je hart je ingeeft. De aandacht voor emotional wellbeing is veel malen groter geworden. Lijfstraffen en een corrigerende tik waren tot midden vorige eeuw heel gebruikelijk. De fysieke straffen tijdens het opvoeden hebben plaats gemaakt voor gesprekken, stickers voor goed gedrag en positief opvoeden. Verder zien we een verandering in de rolpatronen van de ouders. Er zijn steeds meer betrokken vaders met een grotere rol in de taakverdeling dan in het verleden. En, kijkend naar bijvoorbeeld generatie Y in de rol van ouder, zij hebben beiden een actief eigen leven naast het gezin. En zijn minder bereid om dat tijdelijk los te laten of op te geven. Daarnaast zien we een sterke verandering in gezinssamenstellingen. Meest gescheiden gezinnen, homo-lesbiepartners, samengestelde gezinnen, grote gezinnen, kleine gezinnen ook in gezinssamenstelling is de diversiteit toegenomen. Meer over de opvoeding, scholing bij het inzoomen op de verschillende generaties. De indeling die ik zelf graag hanteer en het beste herken is in de jaren 60 onderzocht en uitgewerkt door socioloog Henk Becker Generaties en hun kansen (Amsterdam 1992). Later heeft Aart Bontekoning verdiepend onderzoek gedaan en de generatie indeling uitgewerkt en gerelateerd aan het updaten van cultuur in organisaties. Deze indeling gaat uit van demografische geboorte cohorten van 15 jaar. Deze indeling is intensief getoetst door o.a. de Universiteit Tilburg en Sociaal Cultureel Planbureau. Elke generatie bestaat uit een zogeheten leeftijdscohort van 15 geboorte jaren. Een groep mensen die opgroeit in eenzelfde tijdsperiode binnen een bepaald sociaal economisch klimaat en maatschappelijk politiek systeem. Zij hebben dezelfde vorm onderwijs gekregen en een soortgelijke opvoedingsstijl genoten. In wezen is elke nieuwe generatie een vernieuwer van (organisatie)cultuur. Elke generatie heeft het in zich om een sociaal systeem zoals bijvoorbeeld een organisatie te kunnen updaten en vernieuwen. Het updaten zorgt ervoor dat het systeem ‘bij de tijd blijft’. Nieuwe generaties kunnen daarvoor zorgen! Zie ook organisatie ontwikkeling met alle generaties.

De jonge generatie groeit veel meer op vanuit gelijkwaardigheid. Zo is zij bijvoorbeeld gewend om te tutoyeren tegen ouders en op school.  Je kunt eigenlijk zeggen dat opvoeden is verschoven van: ‘regel het zelf' naar ‘hoe kan ik je helpen'.

De formatieve jaren van een generatie 

Opvoeding, scholing en het tijdsgewricht hebben invloed op hoe een generatie zich vormt. De kenmerken ontwikkelen zicht in de jeugdjaren vanaf 10 tot ongeveer 20-25 jaar. Dat zijn de formatieve jaren. De jaren waarin jonge mensen de wereld beginnen te begrijpen en doorgronden. De jaren waarin niet meer de ouders centraal staan, maar de samenleving, de maatschappij en de sociale groep van leeftijdsgenoten. Vragen staan centraal als: Wie ben ik? Wie ben ik in vergelijking tot mijn sociale omgeving, wie ben ik in de context van de wereld om mij heen? Jonge mensen beginnen maatschappelijk te besef te ontwikkelen. De formatieve jaren, waarin een jongere volwassen wordt is een belangrijke fase in de vorming van hun eigen identiteit. In deze fase bepalen jonge mensen als het ware hun grondhouding ten op zichte van het leven en komen ze los van de oudere generaties. Ook aangaande de formatieve jaren hebben diverse onderzoekers verschillende invalshoeken. Bijvoorbeeld Karl Mannheim heeft het in 1928 al over de formatieve periode, waarin jonge mensen tijden de puberteit en adolescentie vatbaar zijn voor veranderingen in waarden en norm-systemen. Volgens Mannheim ligt het hoogtepunt rond het 17e jaar. ​In de formatieve jaren ontwikkeld een generatie dus een bepaalde kijk op het leven en bepaalde drijfveren, waarden en overtuigingen. Daardoor heeft elke nieuwe generatie unieke gedrags- & denkpatronen en kent andere betekenissen toe aan concepten zoals werk, hiërarchie, geld, duurzaamheid, klimaat etc. De ouders en de wijze van opvoeding speelt een belangrijk rol in de vorming van een generatie. Hoe kinderen worden opgevoed, wordt onder meer bepaald door de economische situatie en de gezinsgrootte. Zo is er in de gezinsgrootte van de Baby Boomers toen zij nog kinderen waren beduidend minder aandacht voor het individuele kind. Naarmate de intrede en de groeiende afname van de anticonceptie pil en de ontzuiling, werden de gezinnen kleiner. Terwijl de gezinnen kleiner werden groeide de welvaart en de individualisering. ​ In de opvoeding zijn we geschoven van ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’ naar ‘jij bent uniek en bijzonder’. Ouders zijn veel meer gaan praten met kinderen. Waar ben je goed in? Doen wat je hart je ingeeft. De aandacht voor emotional wellbeing is veel malen groter geworden. Lijfstraffen en een corrigerende tik waren tot midden vorige eeuw heel gebruikelijk. De fysieke straffen tijdens het opvoeden hebben plaats gemaakt voor gesprekken, stickers voor goed gedrag en positief opvoeden. Verder zien we een verandering in de rolpatronen van de ouders. Er zijn steeds meer betrokken vaders met een grotere rol in de taakverdeling dan in het verleden. En, kijkend naar bijvoorbeeld generatie Y in de rol van ouder, zij hebben beiden een actief eigen leven naast het gezin. En zijn minder bereid om dat tijdelijk los te laten of op te geven. Daarnaast zien we een sterke verandering in gezinssamenstellingen. Meest gescheiden gezinnen, homo-lesbiepartners, samengestelde gezinnen, grote gezinnen, kleine gezinnen ook in gezinssamenstelling is de diversiteit toegenomen. Meer over de opvoeding, scholing bij het inzoomen op de verschillende generaties. De indeling die ik zelf graag hanteer en het beste herken is in de jaren 60 onderzocht en uitgewerkt door socioloog Henk Becker Generaties en hun kansen (Amsterdam 1992). Later heeft Aart Bontekoning verdiepend onderzoek gedaan en de generatie indeling uitgewerkt en gerelateerd aan het updaten van cultuur in organisaties. Deze indeling gaat uit van demografische geboorte cohorten van 15 jaar. Deze indeling is intensief getoetst door o.a. de Universiteit Tilburg en Sociaal Cultureel Planbureau. Elke generatie bestaat uit een zogeheten leeftijdscohort van 15 geboorte jaren. Een groep mensen die opgroeit in eenzelfde tijdsperiode binnen een bepaald sociaal economisch klimaat en maatschappelijk politiek systeem. Zij hebben dezelfde vorm onderwijs gekregen en een soortgelijke opvoedingsstijl genoten. In wezen is elke nieuwe generatie een vernieuwer van (organisatie)cultuur. Elke generatie heeft het in zich om een sociaal systeem zoals bijvoorbeeld een organisatie te kunnen updaten en vernieuwen. Het updaten zorgt ervoor dat het systeem ‘bij de tijd blijft’. Nieuwe generaties kunnen daarvoor zorgen! Zie ook organisatie ontwikkeling met alle generaties.

Zo wordt er nu al veel geschreven over Generatie Z, maar een groot deel van deze generatie zit nog steeds in haar formatieve jaren en zijn nog heel jong, wat weten we dan al? Ondanks dat, zijn er wel al enkele typische Generatie Z kenmerken te benoemen, zie Generatie Z. 

Formatieve jaren Generatie Z.jpg
Levensfases.jpg

Generaties en levensfases

Net als individuen doorlopen ook de generaties levensfases. Een generatie-duur van 15 jaar komt overeen met de lengte van een levensfase. Die bedraagt ook ongeveer vijftien jaar. In werk doorlopen we deze fases allemaal. In elke fase zien we verschillende generieke uitdagingen en behoeftes van mensen in een fase, maar ook generatie-specifieke behoeften. Iedere generatie is als het ware 'de nieuwe generatie' in haar volgende levensfase. Zo waren de starters op de werkvloer 15 jaar geleden Generatie Y, nu is dat generatie Z. Elke nieuwe generatie brengt zo een frisse blik mee in de volgende levensfase. Gekoppeld aan werk zien we de verschillende levensfases van starter, richting spitsuur van het leven, naar een meer stabilisatie fase tot de deskundige senior fase. Jonge starters, nu Generatie Z, zijn enthousiast en willen graag leren. Zij kunnen zich volledig richten op werk, zij zijn fysiek vitaal en hebben thuis weinig verplichtingen. Jonge starters hebben nauwelijks werkervaring en leren in deze fase de dynamiek in organisaties en hun werkende-ik kennen. De volgende levensfase is ‘het spitsuur van het leven’. Generatie Y, mensen in deze fase weten vaak beter dan jonge starters wat ze wel en niet kunnen, waar ze goed in zijn en wat ze leuk vinden in werk. De verplichtingen in de privé sfeer nemen toenemen, doordat men bijvoorbeeld een huis heeft gekocht en een gezin sticht. De pragmatische generatie komt net uit het spitsuur en een grote groep pragmaten bevind zich in de stabilisatie fase, In deze fase wordt de privé-situatie gekenmerkt door meer structuur en stabilisatie. Medewerkers zijn bijvoorbeeld meer regio gebonden door schoolgaande kinderen. Naast de zorg voor het gezin ontstaan de eerste mantelzorgverplichtingen. Veel mensen denken in deze fase over hun leven na door terug- en vooruit te kijken. Generatie X, nu in de deskundige senior fase, beschikt over veel werk- en levenservaring en zijn nog vitaal genoeg om veel te betekenen voor de organisatie. De verplichtingen thuis zijn minder groot dan in de voorgaande levensfasen en zij hebben geleerd en bepaald op welke wijze zij met zichzelf, hun wensen en verplichtingen willen omgaan. Werk en privé zijn in het algemeen redelijk goed in balans. Mantelzorg verplichtingen nemen in het algemeen toe. In het werk bereikt de deskundige senior vaak een carrière top. De grootste uitdaging is balans houden en opmaken voor de laatste werkende jaren. De vraag is of zij nog willen of moeten werken na pensionering. ​​Ingegeven door de tijdsgeest, beleeft elke generatie een levensfase dan ook anders. Elke generatie heeft ook weer nieuwe behoeften en wensen ten aanzien van werk in die bepaalde fase. Anders gezegd, we zijn geen mini-me’s van elkaar! Ook al voel je je misschien nog 20… Nee, de 20-jarige van nu denkt en kijkt echt anders dan jij toen! De ouders en de wijze van opvoeding speelt een belangrijk rol in de vorming van een generatie. Hoe kinderen worden opgevoed, wordt onder meer bepaald door de economische situatie en de gezinsgrootte. Zo is er in de gezinsgrootte van de Baby Boomers toen zij nog kinderen waren beduidend minder aandacht voor het individuele kind. Naarmate de intrede en de groeiende afname van de anticonceptie pil en de ontzuiling, werden de gezinnen kleiner. Terwijl de gezinnen kleiner werden groeide de welvaart en de individualisering. ​ In de opvoeding zijn we geschoven van ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’ naar ‘jij bent uniek en bijzonder’. Ouders zijn veel meer gaan praten met kinderen. Waar ben je goed in? Doen wat je hart je ingeeft. De aandacht voor emotional wellbeing is veel malen groter geworden. Lijfstraffen en een corrigerende tik waren tot midden vorige eeuw heel gebruikelijk. De fysieke straffen tijdens het opvoeden hebben plaats gemaakt voor gesprekken, stickers voor goed gedrag en positief opvoeden. Verder zien we een verandering in de rolpatronen van de ouders. Er zijn steeds meer betrokken vaders met een grotere rol in de taakverdeling dan in het verleden. En, kijkend naar bijvoorbeeld generatie Y in de rol van ouder, zij hebben beiden een actief eigen leven naast het gezin. En zijn minder bereid om dat tijdelijk los te laten of op te geven. Daarnaast zien we een sterke verandering in gezinssamenstellingen. Meest gescheiden gezinnen, homo-lesbiepartners, samengestelde gezinnen, grote gezinnen, kleine gezinnen ook in gezinssamenstelling is de diversiteit toegenomen. Meer over de opvoeding, scholing bij het inzoomen op de verschillende generaties. De indeling die ik zelf graag hanteer en het beste herken is in de jaren 60 onderzocht en uitgewerkt door socioloog Henk Becker Generaties en hun kansen (Amsterdam 1992). Later heeft Aart Bontekoning verdiepend onderzoek gedaan en de generatie indeling uitgewerkt en gerelateerd aan het updaten van cultuur in organisaties. Deze indeling gaat uit van demografische geboorte cohorten van 15 jaar. Deze indeling is intensief getoetst door o.a. de Universiteit Tilburg en Sociaal Cultureel Planbureau. Elke generatie bestaat uit een zogeheten leeftijdscohort van 15 geboorte jaren. Een groep mensen die opgroeit in eenzelfde tijdsperiode binnen een bepaald sociaal economisch klimaat en maatschappelijk politiek systeem. Zij hebben dezelfde vorm onderwijs gekregen en een soortgelijke opvoedingsstijl genoten. In wezen is elke nieuwe generatie een vernieuwer van (organisatie)cultuur. Elke generatie heeft het in zich om een sociaal systeem zoals bijvoorbeeld een organisatie te kunnen updaten en vernieuwen. Het updaten zorgt ervoor dat het systeem ‘bij de tijd blijft’. Nieuwe generaties kunnen daarvoor zorgen! Zie ook organisatie ontwikkeling met alle generaties.

  • Generatie Alpha - Nu geboren 

  • Generatie Z - Schoolgaand en jonge starters, begin van de loopbaan

  • Generatie Y - In het spitsuur van het leven met startend gezin

  • De Pragmatische Generatie - senioriteit en stabilisatiefase

  • Generatie X - deskundige senior fase

  • Baby Boomers - met pensioen

Literatuurverwijzingen Generaties en hun ontwikkeling

  • Levensfases gebaseerd op handboek levensfasegericht personeelsbeleid (CNV publicatie 2006)

  • Mannheim

  • Henk Becker - Generaties en hun kansen (Amsterdam 1992),

  • Aart Bontekoning – Het Generatie Raadsel (2001) & Generaties in Organisaties (1997)

Generaties op de Werkvloer

Voordat ik in ga op de generaties, een kleine aantekening. Enige voorzichtigheid is geboden, denk aan de dikke disclaimer. Het is een generaliserende schets, bekijk een generatie door je oogharen. Zie het als een persona. Je zal aspecten herkennen en wellicht ook juist niet. Het gaat uiteindelijk om een globaal beeld om beter te snappen met welke gedachtegoed we opgegroeid zijn en hoe dat heeft geleidt tot een bepaalde kijk op werk.

Van Boomer tot Zoomer

Als we kijken naar generaties en werk, dan zien we momenteel  5 generaties op de werkvloer. Alhoewel de meeste Baby Boomers hebben inmiddels afscheid van hun werkende leven hebben genomen, zijn er nog steeds werkende Baby Boomers te vinden. Denk bijvoorbeeld aan beveiligers in een museum, adviseurs, commissarissen en coaches. Generatie-Z doet haar intrede op de arbeidsmarkt. Ze lopen stage, zijn net begonnen met een eerste baan of zijn al druk in de supermarkten aan de slag.  En dat leidt, net zoals toen Generatie Y de arbeidsmarkt op kwamen, tot nogal wat turbulentie. Terecht? Jazeker. De jonge generatie kijkt anders naar werk! Maar eerst iets meer over de generaties! 

Foto jong en oud_edited.jpg

Baby Boomers (1940-1955)

De Babyboom generatie, ook wel de protestgeneratie genoemd. Hoewel maar een klein percentage van de babyboomers daadwerkelijk op de barricades stond is het een generaties die uiteindelijk veel heeft gebouwd en gerealiseerd. ​Baby Boomers jeugd Babyboomers zijn in hun vroege jeugd opgegroeid in de wederopbouw na de oorlog. Velen zijn opgegroeid in grote en arme gezinnen. Als het mee zat kon de oudste, meestal de zoon, studeren. Hun ouders waren de vooroorlogse generatie. In de rolverdeling thuis zorgde de moeder meestal voor de kinderen en het huishouden en de vader verdiende de kost en ‘sneed zondag het vlees’. Het geloof speelde nog grote rol in gezinnen en gemeenschappen. Baby Boomers adolescentie Tijdens de adolescentie heeft deze generatie zich vrijgevochten en ‘andere manieren’ van leven gezocht en ontdekt. Denk aan linkse protesten, nieuwe muziekvormen, flower power, kerkelijke ontzuiling en de vrouwen emancipatie. Babyboomers hebben gedurende hun leven een gestaag stijgende welvaart meegemaakt en goed voor hun eigen financiële situatie gezorgd. Baby Boomers huidige levensfase Hun huidige levensfase wordt gekenmerkt door pensioen, afscheid van werk en nieuwe levensinvulling. Voor een piepklein percentage Babyboomers is dit de laatste werkende periode. Sommigen willen nog werken, anderen moeten nog werken. Baby Boomers kracht & valkuilen De kracht van deze generatie zit veelal in de vrije moraal, hang naar zelfontplooiing, kennis en kunde en een duidelijke mening. Door al hun werk- en levenservaring beschikken zij over een bepaalde rust in werk en vakmanschap. De valkuil zit op het gebied van ècht verbinden waardoor men geneigd is vooral te zenden en daardoor toehoorders kwijt raakt. Babyboomers kunnen in onvrede en ‘het oude’ blijven hangen en hun mening als ‘de groef in de plaat’ herhalen, vroeger was het beter”. En zelfvoldaan. Baby Boomers en werkvisie Hun visie op werk wordt gekenmerkt door ‘een baan voor het leven’. De werkattitude is vooral gericht op bouwen, structuur, ‘ouwe jongens krentenbrood’, controle, risico-beheersen, top-down, hiërarchisch, bureaucratisch, statusgevoeligheid. Babyboomers die nog werken hebben de behoefte om nog mee te doen en mee te tellen en wat extra geld te verdienen bovenop de basis AOW.

Generatie X (1955-1970)

Generatie X, ook wel de verloren generatie of generatie nix genoemd. Met ouders van de stille generatie. Zij moesten overleven en hebben hun Generatie X kinderen vooral meegegeven plichtsgetrouw te zijn en hun schouders eronder te zetten. Generatie X Jeugd In hun vroege jeugd zijn zij opgegroeid in een sobere periode. Zij zijn opgegroeid in een relatief autoritair systeem; ‘armpjes over elkaar en luisteren naar de baas’. Generatie X adolescentie Tijdens de adolescentie hebben ze de oliecrisis, woningnood en grote jeugdwerkloosheid meegemaakt. Na de zoektocht naar vrijheid van de Babyboomers zoekt X weer meer naar verbinding tussen groepen, meningen en culturen “samen sterk”. Generatie X kent een sterk collectiviteitsgevoel. Generatie X huidige levensfase Hun huidige levensfase wordt gekenmerkt door ‘het empty nest’. Ze ervaren vrijheid nu de kinderen volwassen zijn. Desalniettemin zijn zij nog intensief bezig met hun (klein)kinderen en de zorg voor hun ouders. Ze vragen zich af welke carrière mogelijkheden er nog zijn en onderzoeken welke hobby’s er opgepakt kunnen worden, nu en voor na pensionering. Generatie X kracht en valkuilen De kracht van deze generatie zit veelal in het hard werken en verbinden (van ideeën/ kennis/ mensen/ meningen). Generatie X is loyaal aan de werkgever, volhardend, organisatiesensitief, weloverwogen, plichtsgetrouw. De valkuilen van deze generatie zijn vooral het vasthouden aan oude patronen en processen, over-bescheiden, gereserveerd en behoudend. Zij zijn allergisch voor jongere mensen die over-kritisch zijn en pretenderen alles al te weten. Generatie X en visie op werk Hun visie op werk wordt gekenmerkt door ‘expert worden’. De werkattitude is ‘je moet je strepen verdienen’, ‘niet lullen maar poetsen’, ‘gewoon werken voor je geld’. Deze generatie houdt werk en privé graag gescheiden, maar opvallend is dat juist zij het meest enthousiast zijn over het toegenomen thuiswerken. Generatie X heeft in de laatste senior fase vooral behoefte aan het delen van ervaringen, het overdragen van kennis, verbinden -in de brede zin-, jongere collega’s begeleiden. X-ers zijn erbij gebaat om in de laatste carrière fase hulp te krijgen bij duurzame inzetbaarheid.

Vitaal in de laatste carrière fase.jpg
Zakenman die laptop met behulp van

Pragmatische Generatie (1970-1985)

De Pragmatische generatie, ook wel de patatgeneratie genoemd. In hun vroege jeugd zijn zij opgevoed door de Babyboomers in een relatief vrije ‘laissez faire’ opvoeding. De maatschappij kenmerkte zich door hoge welvaart. Het kapitalisme vierde hoogtij en de consumptiemaatschappij ontwikkelde zich. Deze generatie is hoger opgeleid dan vorige generaties en zowel jongens als meisjes kregen kansen. Pragmatische generatie en adolescentie Tijdens de adolescentie ging men vooral om met de eigen peers onder het motto lekker “lekker je eigen ding doen”. Een generatie die rationeel ingesteld is, die ook rationeel gekozen hebben voor opleidingen en banen. Er was sprake van een goede arbeidsmarkt, met genoeg werkgelegenheid toen zij starters waren. Pragmatische generatie en huidige levensfase Hun huidige levensfase wordt gekenmerkt door stabilisatie na het spitsuur van het leven; zij hebben thuiswonende pubers. De meesten hebben werkende partners, een druk sociaal leven etc. De balans tussen werk en privé is een uitdaging. Zij hebben de crisis van 2008 bewust meegemaakt en die heeft in meer of mindere mate invloed gehad op hun carrière. In hun werk komen zij nu op verantwoordelijke, senior posities. Velen zitten op management posities waarin zij invloed, beslissingskracht en verantwoordelijkheden hebben. Pragmatische generatie kracht en valkuilen De kracht van deze generatie zit veelal op hun snelheid, no-nonsense houding, daadkracht, praktische instelling, zelfredzaamheid en zelfstandigheid. De valkuilen zijn het opportunistische en korte termijn denken, de materialistische inslag, oppervlakkigheid en de ‘dikke IK’ houding. Pragmatische generatie & visie op werk Hun visie op werk wordt gekenmerkt door het ‘omhoog klimmen’. Verticale doorgroei, promotie maken, manager worden, meer geld verdienen. De werkattitude is veelal snel slagen maken, ‘we lossen het zelf wel op’, rap knopen doorhakken en “work hard, play hard”. Deze generatie heeft de sleutel in handen voor lange termijn vernieuwing en het doorbreken van ouderwets gedachtegoed. Mits ze de tijd nemen om daarover na te denken en inspraak wensen van de generaties na hen. Nadelig is dat deze generatie, tegen beter weten in, de neiging heeft om vast te houden aan bestaande patronen. Pragmaten krijgen vooral werkenergie van resultaten boeken, winnen, scoren en doorpakken en zijn allergisch voor trage besluitvorming. In werk hebben zij behoefte (vaak onbewust) aan hulp bij het in contact komen met hun hart, gezonde persoonlijke balans en het ontdekken van de eigen unieke talenten. Zodra ze daar zijn, gaat veelal het werkgerelateerde ‘roer om’. ​Baby Boomers jeugd Babyboomers zijn in hun vroege jeugd opgegroeid in de wederopbouw na de oorlog. Velen zijn opgegroeid in grote en arme gezinnen. Als het mee zat kon de oudste, meestal de zoon, studeren. Hun ouders waren de vooroorlogse generatie. In de rolverdeling thuis zorgde de moeder meestal voor de kinderen en het huishouden en de vader verdiende de kost en ‘sneed zondag het vlees’. Het geloof speelde nog grote rol in gezinnen en gemeenschappen. Baby Boomers adolescentie Tijdens de adolescentie heeft deze generatie zich vrijgevochten en ‘andere manieren’ van leven gezocht en ontdekt. Denk aan linkse protesten, nieuwe muziekvormen, flower power, kerkelijke ontzuiling en de vrouwen emancipatie. Babyboomers hebben gedurende hun leven een gestaag stijgende welvaart meegemaakt en goed voor hun eigen financiële situatie gezorgd. Baby Boomers huidige levensfase Hun huidige levensfase wordt gekenmerkt door pensioen, afscheid van werk en nieuwe levensinvulling. Voor een piepklein percentage Babyboomers is dit de laatste werkende periode. Sommigen willen nog werken, anderen moeten nog werken. Baby Boomers kracht & valkuilen De kracht van deze generatie zit veelal in de vrije moraal, hang naar zelfontplooiing, kennis en kunde en een duidelijke mening. Door al hun werk- en levenservaring beschikken zij over een bepaalde rust in werk en vakmanschap. De valkuil zit op het gebied van ècht verbinden waardoor men geneigd is vooral te zenden en daardoor toehoorders kwijt raakt. Babyboomers kunnen in onvrede en ‘het oude’ blijven hangen en hun mening als ‘de groef in de plaat’ herhalen, vroeger was het beter”. En zelfvoldaan. Baby Boomers en werkvisie Hun visie op werk wordt gekenmerkt door ‘een baan voor het leven’. De werkattitude is vooral gericht op bouwen, structuur, ‘ouwe jongens krentenbrood’, controle, risico-beheersen, top-down, hiërarchisch, bureaucratisch, statusgevoeligheid. Babyboomers die nog werken hebben de behoefte om nog mee te doen en mee te tellen en wat extra geld te verdienen bovenop de basis AOW.

Generatie Y (1985-2000)

Generatie Y, ook wel Millennials genoemd. Zij zijn opgevoed door de verbindende Generatie X. In hun vroege jeugd zijn ze opgegroeid in hoge welvaart, de informatietijdperk en sterk individualistische maatschappij. Zij zijn hoog opgeleid en kregen veel aandacht van hun ouders; “volg je hart en ga op zoek naar je passie”, “alles is mogelijk”, “the sky is the limit”. Generatie Y en adolescentie Tijdens de adolescentie hebben zij zich in rap tempo ontwikkeld, met de focus op persoonlijke groei en ontplooiing. De competitie met peers is sterker dan bij de vorige generaties. De jonge Generatie Y-ers zijn gaan werken gedurende en vanaf de economische crisis en hebben nu moeite om een goede basis op te bouwen (huis kopen, sparen, pensioen opbouwen, vast contract etc). Generatie Y en huidige levensfase Hun huidige levensfase wordt gekenmerkt door gezinsvorming, ‘het settelen’, alhoewel ze de stappen naar volwassenheid ook graag zo lang mogelijk uitstellen. Velen zitten in het spitsuur van het leven waar werk en kinderen gecombineerd wordt. Ze worstelen vaak met de (on)mogelijkheden en de keuzes die ze moeten maken; wel/niet huis kopen, wel/ niet krijgen van kinderen. In hun werk bekleden zij nu medior en eerste leidinggevende posities. Motto is genieten in het hier & nu; “YOLO”. Generatie Y kracht en valkuilen De kracht van deze generatie zit veelal op het gebied van creativiteit, innovativiteit, flexibiliteit. Zij zijn authentiek, kritisch, hebben een groot netwerk en willen snel vooruit. De valkuilen van deze generatie zijn de torenhoge verwachtingen die ze hebben. Men heeft weinig geduld en frustratietolerantie en moeite met het realiseren en uitvoeren van (hun) ideeën. Ze stoeien met het vergroten van hun invloed, het soepel bewegen in een organisatie en het opbouwen van duurzame relaties. Oudere generaties bestempelen Y vaak als verwend en veeleisend. Generatie Y en visie op werk Hun visie op werk wordt gekenmerkt door een flexibel en organisch carrière pad. De werkattitude is er veelal op gericht dat werk leuk moet zijn, dat ze impact hebben en aan persoonlijke ontwikkeling werken. Deze generatie heeft een signaalfunctie. Zodra zij verouderde patronen en processen in organisaties ervaren, haken ze af. Oudere generaties kunnen de ideeën van Generatie Y gebruiken om vernieuwing door te voeren, echter hier wordt lang niet altijd gebruik van gemaakt. Zonde, want ze krijgen energie van meedenken, een zinvolle bijdrage leveren en impact creëren. Zij zijn allergisch voor de ‘zo doen we het nou eenmaal’ mentaliteit, hiërarchie en heilige huisjes. In werk hebben zij vooral behoefte aan coachend leiderschap, loopbaanbegeleiding en hulp om emotionele intelligentie en organisatiesensitiviteit op te bouwen.

ey-young-diverse-colleagues-collaborating.jpg
Masterclass Generatie Management.jpg

Generatie Z (2000-2015)

Generatie Z kinderen worden uiterst serieus genomen door hun Pragmaten ouders. Alles wordt met hen gedeeld en besproken. Ze mogen meedenken en meebeslissen. Ze groeien op in het echte digitale tijdperk. Geboren met de smartphone in de hand. Maar ze leven ook in onzekerheid en dreiging, meerdere crises, klimaatcrisis, terrorisme, #metoo, #BLM, stakingen, gevolgen van Brexit, Corona pandemie etc. Zij weten maar al te goed dat de mogelijkheden niet onbegrensd zijn en dat zij het niet beter gaan krijgen dan hun ouders. Zij zijn dé digital natives. Oudere generaties zijn tech afhankelijk, bij Generatie Z zitten de digitale vaardigheden in het DNA. Nu, in deze fase zitten ze op school, studeren zij, lopen ze stage of bekleden hun eerste junior positie. Zij komen er nu aan! Generatie Z rammelt aan de poort en hoopt op een kans in deze moeilijke tijden. Opgegroeid in een sterk globaliserende en diverserende wereld. Zij zijn zeer omgevingsbewust, wereldburgers en zeer ondernemend. Zij hebben soms al een eigen onderneming terwijl ze nog op school zitten. Vrouwen pakken de macht. Zij zijn meer politiek geëngageerd dan vorige generaties. Diversiteit en duurzaamheid zijn voor hun de norm; “woke”, “#BLM”. Generatie Z is hard werkend, welbespraakt, vrij, intuïtief, ondernemend, teamplayers, non-conformistisch en durven de ongewone vraag te stellen. Hun valkuilen zijn afhankelijk, kwetsbaar, onzeker, snel verveeld, korte aandachtspanne, weinig weet van (kantoor)etiquette. Hun visie op loopbaan is vooral toekomstgericht. Zij hebben een zeer flexibele werkstijl. Op school hebben ze geleerd projectmatig en thematisch te werken. Werkwaarden die bij hen passen zijn: vrijheid, lange termijn denken, financiële- en baanzekerheid, liefde. Zij krijgen er energie van om het verschil te maken, de wereld beter en mooier te maken en een leven lang te leren. Zij zijn allergisch voor de profit & power mentaliteit. Autoriteit in de huidige machtsvorm is hen vreemd. De oudere Generatie Z-ers komen nu in een zeer onzekere tijd de arbeidsmarkt op. Zij hebben behoefte aan hulp bij soft skill ontwikkeling (zoals communicatieve vaardigheden), ‘leren werken’, het vergoten van de zelfstandigheid en manieren om hun hang naar ondernemerschap gestalte te geven.

Geen MINI-ME's

mini me.jpg

Regelmatig hoor ik 'ik voel me ook nog 20 van binnen hoor'!

Generaties zijn anders opgegroeid, in andere tijden, in een andere context, met een andere opvoeding, met een ander economisch perspectief, dat doet iets met je en daarom in het belangrijk dat we elkaar niet zien als mini-me’s. Ook al hebben we een levensfase gedeeld van opgroeien, naar school gaan en starten met werken, geloof me, we zijn geen mini-me’s van elkaar!! Dus ook al voel je je misschien nog 20 van binnen, het is goed om te beseffen dat de 20-er van nu echt anders denkt, leert en beleeft!

De Generatie Tijdlijn

Generaties op de werkvloer uitgediept, samengevat is een generatie tijdlijn. 

Wie zijn dan de generaties op de werkvloer? Hoe kijken ze aan tegen werken? En welke rol speelt bijvoorbeeld werk in het leven? Hier vind je per generatie de kenmerken, kwaliteiten en behoeften van een generatie samengevat. 

 

Aan de hand van deze Generatie Tijdlijn kan je ook het gesprek met elkaar aangaan, immers elke organisatie is anders. Hoe ziet jullie eigen tijdlijn eruit? Samen met je afdeling of team in gesprek over vragen zoals:

  • Wat is de kracht van elke generaties binnen onze organisatie?

  • Welke uitdagingen en valkuilen heeft een generatie binnen onze organisatie?

  • Wat betekent dat? Hoe kan je vanuit de organisatie een generatie ondersteunen?

  • Hoe kunnen we 'leeftijd' en de verschillende talenten en kracht in ons voordeel gebruiken?

Generatie tijdlijn incl tekst_edited.png

Meer weten over de generaties op de werkvloer? En wat de generatie zelf en wat de werkgever kan doen om vitaal en energiek te blijven werken. En hoe je als leidinggevende met een generatie omgaat?  Zie Generatie Mix Managen.

Generaties van fixed naar fluide

Generaties en de beweging in tijd. Over de verschuiving van waarden in leven van bijvoorbeeld Fixed naar Fluide en in werk Profit naar Pleasure.

Trends en de beweging in tijd.

We bewegen stapsgewijs van een mentaliteit en waardeoriëntatie ‘fixed naar fluïde’, van ‘Profit & power naar Purpose & pleasure’, van ‘materialisme naar ontwikkelgerichtheid’. Hoe dat vervolgens in de praktijk zichtbaar is en vorm krijgt in organisaties, volgt in H4 Generaties en organisatieontwikkeling.

Van ratio naar gevoel

aanvullen

Van fixed naar fluide

aanvullen

Van samen naar ik

aanvullen

Van Profit en Power naar Purpose en Pleasure

aanvullen

De generatiekloof op de werkvloer

Laten we eens kijken naar de generatiekloof! Want hoe komt het dat bijvoorbeeld sommige generaties zich meer aan elkaar ergeren en anderen wel eens heimelijk jaloers op elkaar zijn? De verschillen tussen (werk)waarden leiden nogal eens tot een generatie kloof. Waaraan herken je dat er sprake is van een generatie kloof. Hoe je daarmee omgaat en de vooroordelen of zelf discriminatie uitbant, volgt in H5 “Generaties en Inclusiviteit’.

Generaties internationaal

Hoe zit het met generaties in andere landen? Regelmatig krijg ik de vraag hoe het dan met generatie verschillen binnen Europa zit? En zijn er bijvoorbeeld verschillen met India of Amerika?

bottom of page